Ngày 26/12/2025, tại phường Cửa Nam, thành phố Hà Nội, Viện Dược liệu tổ chức hội thảo khoa học “Bảo tồn và lưu giữ nguồn gen cây dược liệu giai đoạn 2021–2025”, do TS. Trần Minh Ngọc – Viện trưởng Viện Dược liệu chủ trì. Hội thảo được triển khai trong khuôn khổ Đề án khung bảo tồn nguồn gen cấp Bộ Y tế giai đoạn 2021–2025 ban hành kèm theo Quyết định số 2665/QĐ-VDL ngày 29/5/2021, thuộc Chương trình bảo tồn và sử dụng bền vững nguồn gen theo Quyết định số 1671/QĐ-TTg ngày 28/9/2025 của Thủ tướng Chính phủ.
Tham dự Hội thảo có đồng chí nguyên Viện trưởng Viện Dược liệu – PGS.TS. Nguyễn Thượng Dong; đại diện Lãnh đạo Cục Bảo tồn thiên nhiên và Đa dạng sinh học – Bộ Nông nghiệp và Môi trường; Cơ quan thẩm quyền quản lý CITES Việt Nam; Trung tâm Tài nguyên Thực vật – Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam; Viện Khoa học Lâm nghiệp Nam Trung Bộ và Tây Nguyên; đại diện các Vườn quốc gia Hoàng Liên, Cúc Phương, Pù Mát, Phong Nha – Kẻ Bàng; đại diện các doanh nghiệp và đông đảo các nhà khoa học.
Phát biểu chỉ đạo Hội thảo, TS. Trần Minh Ngọc – Viện trưởng Viện Dược liệu nhấn mạnh yêu cầu quán triệt và triển khai hiệu quả các Nghị quyết số 57-NQ/TW, Nghị quyết số 72-NQ/TW, đặc biệt là Chỉ thị số 25/CT-TTg; đồng thời khẳng định công tác bảo tồn và lưu giữ nguồn gen cây dược liệu cần bảo đảm đúng định hướng, hài hòa giữa bảo tồn và khai thác hợp lý, phục vụ mục tiêu phát triển nguồn gen quý, hiếm, đáp ứng yêu cầu chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân.
Tại Hội thảo, TS. Phan Thúy Hiền – Phó Viện trưởng Viện Dược liệu trình bày Báo cáo kết quả thực hiện Chương trình bảo tồn nguồn gen cây thuốc tại Việt Nam giai đoạn 2021–2025. Theo đó, Viện Dược liệu được Bộ Y tế giao làm đầu mối thực hiện công tác bảo tồn nguồn gen và giống cây thuốc trên phạm vi cả nước; Viện đã xây dựng và vận hành mạng lưới các cơ quan tham gia bảo tồn nguồn gen cây thuốc tại nhiều địa phương như Thanh Trì (Hà Nội), Tam Đảo (Vĩnh Phúc), Sa Pa (Lào Cai), Thanh Hóa, Thành phố Hồ Chí Minh, Phú Yên và một số địa phương khác.
Kết quả bước đầu cho thấy, Viện đã đánh giá sơ bộ 964 nguồn gen thuộc 642 loài đang được lưu giữ và bảo tồn; hoàn thiện dẫn liệu sinh học, nông học cho 500 loài cây thuốc, bao gồm tên Việt Nam, tên khoa học, họ, đặc điểm hình thái, sinh thái, sinh trưởng – phát triển và khả năng nhân giống; cập nhật dữ liệu quản lý của 908 nguồn gen lên Phần mềm quản lý dữ liệu nguồn gen quốc gia. Công tác bảo tồn và tư liệu hóa nguồn gen đã đóng góp nhiều công trình khoa học công bố trong và ngoài nước, là cơ sở cho việc biên soạn, xuất bản các tài liệu chuyên ngành; thông tin về nguồn gen cây thuốc từng bước được truyền thông rộng rãi qua các kênh thông tin đại chúng. Trong thời gian tới, Chương trình sẽ mở rộng nghiên cứu đối với nguồn tài nguyên dược liệu biển.
Bên cạnh báo cáo tổng hợp, Hội thảo cũng ghi nhận nhiều tham luận chuyên sâu như: Bảo tồn nguồn gen cây thuốc đặc hữu, quý hiếm vùng Đông Nam Bộ tại Khu Bảo tồn thiên nhiên – văn hóa Đồng Nai; công tác bảo tồn và phát triển một số loài cây thuốc quý, hiếm tại Vườn quốc gia Hoàng Liên; vai trò của ngân hàng hạt giống trong bảo tồn đa dạng nguồn tài nguyên cây thuốc; nghiên cứu phát triển sản phẩm từ dược liệu diệp hạ châu đắng và rau đắng biển… Các ý kiến trao đổi tại Tọa đàm đã thu hút sự quan tâm lớn của đại biểu tham dự.
Việc tham dự Hội thảo đã giúp Ban quản lý Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng tiếp cận thêm các thông tin khoa học, kinh nghiệm thực tiễn và các phương pháp bảo tồn nguồn gen tiên tiến. Đây là cơ sở quan trọng để nghiên cứu, lồng ghép các giải pháp khoa học – kỹ thuật vào các chương trình, kế hoạch bảo tồn tài nguyên sinh học của Vườn quốc gia trong thời gian tới.
Hội thảo “Bảo tồn và lưu giữ nguồn gen cây dược liệu giai đoạn 2021–2025” là diễn đàn khoa học có chất lượng, góp phần tổng kết giai đoạn 2021–2025, định hướng phát triển tiếp theo và tăng cường kết nối, hợp tác giữa các cơ quan quản lý, các nhà khoa học, cơ sở nghiên cứu, vườn quốc gia và doanh nghiệp trong công tác bảo tồn bền vững nguồn gen cây dược liệu, gắn với phát triển kinh tế – xã hội và bảo tồn đa dạng sinh học tại Việt Nam.
Một số hình ảnh triến lãm, trưng bày tại Hội thảo
