Giữa không gian hùng vĩ của đại ngàn Trường Sơn, nơi những cánh rừng nguyên sinh bạt ngàn ôm trọn hệ thống hang động kỳ vĩ bậc nhất thế giới, công tác tuần tra và bảo vệ rừng tại Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng mang một ý nghĩa vô cùng quan trọng.
Không chỉ là hoạt động thường xuyên nhằm giữ gìn tài nguyên thiên nhiên và đa dạng sinh học, mà còn là nhiệm vụ thiêng liêng của những người đang ngày đêm gìn giữ “lá phổi xanh” của miền Trung Việt Nam – di sản thiên nhiên thế giới được UNESCO công nhận.
Trước những thách thức về khai thác trái phép, săn bắt động vật hoang dã, cháy rừng hay biến đổi khí hậu, công tác tuần tra rừng được xem là tuyến phòng thủ đầu tiên, đóng vai trò then chốt trong chiến lược bảo tồn lâu dài của Vườn quốc gia.
Lực lượng làm nhiệm vụ tuần tra rừng tại Phong Nha – Kẻ Bàng gồm nhiều thành phần:
- Kiểm lâm viên chuyên trách thuộc Ban Quản lý Vườn quốc gia;
- Đội bảo vệ rừng cơ sở tại các trạm, chốt vùng lõi và vùng đệm;
- Lực lượng cộng đồng địa phương – những người dân sống gần rừng, hiểu rừng và coi rừng là một phần cuộc sống của họ.
Họ là những con người thầm lặng, làm việc trong điều kiện địa hình hiểm trở, thời tiết khắc nghiệt, thường xuyên phải vượt suối, băng rừng, đối mặt với nhiều rủi ro để bảo vệ từng tấc rừng, từng dòng suối.
Không ít kiểm lâm viên đã gắn bó cả đời với công việc này, coi mỗi chuyến tuần tra là một phần sứ mệnh bảo vệ di sản chung của nhân loại.
Công tác tuần tra rừng tại Phong Nha – Kẻ Bàng được triển khai theo kế hoạch định kỳ hàng tháng và đột xuất khi có dấu hiệu vi phạm. Các tổ tuần tra thực hiện đường bộ, đường sông và đường rừng sâu, bao quát toàn bộ vùng lõi hơn 123.000 ha.
Bên cạnh việc sử dụng bản đồ địa hình, GPS và la bàn truyền thống, lực lượng tuần tra hiện nay còn được trang bị thiết bị ghi nhận dữ liệu SMART (Spatial Monitoring and Reporting Tool), giúp lưu trữ, quản lý và phân tích thông tin thu thập từ thực địa.
Hệ thống camera bẫy ảnh, flycam giám sát và ứng dụng GIS cũng được đưa vào sử dụng, giúp phát hiện sớm các hành vi xâm phạm rừng hoặc săn bắt trái phép động vật hoang dã.
Sự kết hợp giữa kinh nghiệm thực tế của lực lượng kiểm lâm và công nghệ hiện đại đã giúp công tác tuần tra trở nên hiệu quả, chính xác và kịp thời hơn.
Bảo vệ rừng không thể là công việc của riêng lực lượng kiểm lâm. Tại Phong Nha – Kẻ Bàng, công tác tuần tra được triển khai với sự phối hợp chặt chẽ giữa nhiều bên:
Công an, bộ đội biên phòng, chính quyền địa phương,
Các tổ chức bảo tồn quốc tế như WWF, GIZ, Fauna & Flora International (FFI),
Người dân vùng đệm và các doanh nghiệp du lịch sinh thái.
Sự hợp tác này tạo nên mạng lưới bảo vệ rừng toàn diện, vừa đảm bảo yếu tố kiểm soát, vừa nâng cao ý thức cộng đồng. Các chương trình tập huấn, tuyên truyền pháp luật lâm nghiệp, giáo dục môi trường được tổ chức thường xuyên để người dân hiểu rõ hơn về vai trò của rừng và tự nguyện tham gia vào công tác bảo vệ.
trong thời gian tới, Ban Quản lý Vườn quốc gia sẽ tiếp tục ứng dụng công nghệ giám sát hiện đại, mở rộng mô hình đồng quản lý rừng với cộng đồng dân cư, và tăng cường hợp tác quốc tế nhằm nâng cao năng lực bảo vệ rừng và quản lý tài nguyên thiên nhiên.
Mục tiêu hướng tới là xây dựng một mô hình bảo tồn bền vững, trong đó con người và thiên nhiên cùng tồn tại hài hòa – để màu xanh của Phong Nha – Kẻ Bàng mãi trường tồn cùng thời gian.
“Giữa đại ngàn Phong Nha – Kẻ Bàng, từng bước chân tuần tra vẫn vang lên giữa thinh lặng của rừng sâu.
Mỗi hành trình không chỉ là nhiệm vụ, mà là lời cam kết – giữ rừng, giữ nguồn sống, giữ linh hồn của di sản.”
Chia sẻ bài viết
