Ngày 28/11/1959, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký ban hành Pháp lệnh trồng rừng, mở ra hành trình đầy ý nghĩa của ngành Lâm nghiệp Việt Nam. Sau 66 năm, lời dạy của Người về việc trồng cây, gây rừng “ít tốn kém mà lợi ích lâu dài” vẫn nguyên giá trị, trở thành kim chỉ nam cho những con người đang ngày đêm bảo vệ màu xanh của Tổ quốc. Ngày Lâm nghiệp Việt Nam vì thế không chỉ là dịp tri ân truyền thống của ngành, mà còn là ngày tôn vinh những đóng góp bền bỉ, thầm lặng của lực lượng làm nghề rừng trên khắp cả nước.
Nằm giữa đại ngàn Trường Sơn, Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng là một trong những Di sản thiên nhiên đặc biệt nhất của Việt Nam và thế giới. Trên diện tích 123.326 ha, hệ thống hang động kỳ vĩ, rừng nguyên sinh và các sinh cảnh độc đáo đã tạo nên “bảo tàng địa chất sống” có giá trị nổi bật toàn cầu. Những giá trị ấy được UNESCO hai lần vinh danh là Di sản Thiên nhiên Thế giới, theo tiêu chí địa chất – địa mạo năm 2003 và theo các tiêu chí về tiến trình sinh thái, đa dạng sinh học năm 2015. Việc công nhận Di sản không chỉ là niềm tự hào mà còn đặt ra trách nhiệm lớn lao: bảo tồn phải đi đôi với phát triển bền vững, phát huy phải dựa trên nền tảng tôn trọng thiên nhiên…
Công tác bảo tồn động vật hoang dã được BQL Vườn chú trọng triển khai
Nhìn lại một năm qua, BQL VQG Phong Nha – Kẻ Bàng đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật, góp phần củng cố “lá chắn xanh” của Di sản. Công tác tuần tra, kiểm soát rừng được duy trì nghiêm túc với hàng trăm lượt tuần tra mỗi tháng, phát hiện và xử lý kịp thời nhiều vụ khai thác, vận chuyển, săn bắt trái phép, giữ vững an ninh rừng trong toàn khu vực. Các chốt bảo vệ rừng tại các điểm trọng yếu được vận hành hiệu quả; hệ thống camera giám sát, thiết bị GPS, dữ liệu số hoá được đưa vào hoạt động, giúp nâng cao đáng kể hiệu quả quản lý.
Một trong những dấu ấn nổi bật của BQL Vườn là việc triển khai giao khoán bảo vệ rừng cho cộng đồng vùng đệm. Nhiều hộ dân, nhiều nhóm cộng đồng đã trở thành lực lượng giữ rừng nhiệt tình, tự nguyện; nhờ đó hàng nghìn héc-ta rừng được bảo vệ tốt hơn, đồng thời tạo sinh kế bền vững và sự gắn kết giữa bảo tồn – phát triển kinh tế địa phương. Các chương trình tuyên truyền pháp luật, truyền thông môi trường, ngoại khóa về đa dạng sinh học được tổ chức thường xuyên, giúp nâng cao ý thức cho học sinh, thanh niên và cả cộng đồng dân cư.
Cùng với đó, công tác bảo tồn đa dạng sinh học tiếp tục đạt nhiều kết quả quan trọng. Các nhóm nghiên cứu của Vườn đã ghi nhận nhiều kết quả quan trọng: phát hiện thêm một số loài thực vật mới; cập nhật các quần thể động vật hoang dã có giá trị; giám sát định kỳ nhiều loài nguy cấp; triển khai mô hình phục hồi rừng tự nhiên bằng các biện pháp gần tự nhiên. Đây là những minh chứng cho sự kết hợp hài hòa giữa tri thức khoa học và thực tiễn quản lý – nền tảng quan trọng để giữ rừng bền vững trong dài hạn.
Lực lượng Trung tâm bảo vệ rừng và Di sản thế giới tuần tra rừng
Công tác phối hợp liên ngành với các lực lượng chính quyền địa phương tiếp tục được duy trì hiệu quả, tạo nên sức mạnh tổng hợp trong bảo vệ Di sản. Nhiều vụ án phức tạp về phá rừng, vận chuyển lâm sản trái phép đã được xử lý nghiêm minh, góp phần răn đe và ổn định tình hình. Ngoài ra, BQL Vườn còn tích cực tham gia các chương trình quốc gia và quốc tế về bảo tồn, chia sẻ kinh nghiệm và khẳng định vai trò của Phong Nha – Kẻ Bàng như một mô hình bảo tồn tiêu biểu của Việt Nam.
Thời gian tới, Ban quản lý Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng tiếp tục xác định công tác quản lý, bảo vệ rừng và bảo tồn giá trị tài nguyên thiên nhiên, giá trị di sản là nền tảng, là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu; đồng thời, tiếp tục làm tốt hơn nữa công tác quản lý, bảo tồn, nghiên cứu khoa học, cứu hộ động thực vật hoang dã nhằm bảo tồn nguyên vẹn các giá trị ngoại hạng toàn cầu của di sản. Cùng với đó là phát huy có hiệu quả và bền vững giá trị tài nguyên, giá trị di sản để phục vụ quản lý, bảo tồn di sản và phát triển kinh tế-xã hội.
Nhân kỷ niệm 66 năm Ngày Lâm nghiệp Việt Nam, Ban quản lý Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng trân trọng gửi lời tri ân sâu sắc tới các thế hệ cán bộ, viên chức và người lao động – những người ngày đêm tận tụy gắn bó với rừng, góp phần gìn giữ sắc xanh bền vững của Di sản. Đồng thời, BQL Vườn kêu gọi mỗi người dân, mỗi du khách và toàn cộng đồng cùng chung tay bảo vệ từng tán rừng, từng sinh linh nhỏ bé đang trú ngụ dưới mái nhà Phong Nha – Kẻ Bàng. Bởi chính hôm nay, chúng ta đang tiếp tục viết nên câu chuyện của tương lai: câu chuyện về một Di sản xanh, bền vững và tràn đầy sức sống./.
